Jak wspierać rozwój pamięci 2-latka i dzieci w wieku przedszkolnym?

Z dużą przyjemnością siadam dziś do pisania kolejnego posta, wiedząc że poprzednie cieszą się wśród Was dużą popularnością! 

fot. www.mjakmama24.pl

W ostatnim tekście JAK STYMULOWAĆ ROZWÓJ PAMIĘCI DZIECKA W PIERWSZYCH 18mc ż., skupiłam się na okresie sprzed "WIELKIEGO WYBUCHU" :) Mam na  myśli czas przed dynamicznym skokiem w rozwoju, jakim jest zdolność mówienia u Twojego dziecka. Rozwój mowy jest niczym wspomniany "Big Bang" dla funkcjonowania poznawczego, emocjonalnego i społecznego! 

Ok 18 m życia większość zdrowo rozwijających się dzieci zaczyna łączyć słowa w pierwsze wypowiedzi np. "mama da". Od tego momentu obserwujesz stopniowy i bardzo dynamiczny wzrost gotowości do mówienia. Przed Wami wspaniały czas! W rozwoju pamięci także wiele się dzieje! Wchodzimy w kolejne stadium rozwoju nazywane przypominaniem werbalnym, w którym dziecko nabiera pomału zdolności mówienia o tym, co pamięta! 

Początek drugiego roku życia to pierwsze odniesienia dziecka do tego, co pamięta. Zdolność ta stopniowo rozwija się wraz z rozwojem mowy. Dziecko 3-letnie, które opanowało już zdolność mówienia pełnymi zdaniami z powodzeniem przywołuje minione wydarzenia, czy informacje które zakodowało w przedszkolu. Potrafi przywołać wspomnienie z kilku czy nawet kilkunastu miesięcy wstecz, jednak co ciekawe nie będzie tego pamiętało za kilka lat - O AMNEZJI DZIECIĘCEJ przeczytasz TU.

W układzie nerwowym  przedszkolaka dynamicznie rozwijają się obwody neuronalne HIPOKAMPA, mielinizują się włókna nerwowe dzięki czemu przewodnictwo informacji i kodowanie werbalne w pamięci staje się coraz sprawniejsze. Przypominanie słowne będzie rozwinięte w pełni dopiero wtedy, gdy Twoje dziecko opanuje zdolność narracji. Kiedy więc Twój maluch zaczyna dostrzegać związki między zdarzeniami i łączy je w łańcuch przyczynowo- skutkowy, jego narracja staje się coraz pełniejsza. Wtedy też kodowane w pamięci wydarzenia mogą przetrwać okres dzieciństwa i zachować się w późniejszych okresach życia. 

Kiedy dziecko wchodzi w wiek wczesnoszkolny, płaty czołowe mózgu zaczynają swój intensywny wzrost i rozwój, który odzwierciedla się w coraz to większej kompetencji dziecka w przyswajaniu nauki szkolnej. Pierwszoklasista rozwija pamięć źródłową, czyli wiedzę o tym gdzie, kiedy i w jakich okolicznościach zakodował daną informację. Wiedza koduje się w magazynie pamięci długotrwałej i dzięki obwodom łączącym hipokamp z korą czołową jest coraz efektywniej wydobywana, gdy zajedzie taka konieczność :) 

Jak wspierać rozwój pamięć dziecka w wieku przedszkolnym? 

Wspomniałam wcześniej o znaczeniu mowy opowieściowej i rozumienia przyczynowo- skutkowego. Obie te zdolności stanowić będą cel pośredni w kontekście stymulacji zdolności pamięciowych u Twojego dziecka. 

Jeśli chodzi o zdolność rozumienia przyczynowo- skutkowego potrzebne będą materiały obrazkowe np. kartoniki przedstawiające sekwencję zdarzeń. Z młodszym dzieckiem (3l.) zaczynamy od prezentowania obrazków we właściwej kolejności i stymulujemy rozwój mowy opowieściowej. 

Od ok.  3,5 r.ż. pokazujemy dziecku rozcięte kartoniki w niewłaściwej kolejności i prosimy, by wskazało co było najpierw? Co stało się później? Kiedy dziecko ułoży prawidłowo zapytaj je o to co się wydarzyło i rozwijaj zdolności narracyjne dziecka.  

Przykład prostych kart obrazkowych: 

fot. www.kreatywnypedagog.pl

Niedrogie i ładnie wydane zestawu kart do tworzenia historyjek obrazkowych znajdziecie w WYDAWNICTWIE HARMONIA.  Wydawca proponuje zestaw  zgodnie ze wzrastającym poziomem trudności od historyjek 3- elementowych dla najmłodszych po 8-mio elementowe:

przejdź na stronę Wydawnictwa

przejdź na stronę Wydawnictwa

W przypadku małych dzieci zabawy wspierające pamięć muszą być ciekawe i odkrywcze. Materiały edukacyjne sprawdzają się, ale warto też odwołać się do własnej kreatywności i szukać domowych pomysłów. 

Mam dla Was propozycję zabawy, która stymuluje pamięć wzrokową a jednocześnie ćwiczy zdolności manipulacyjne przedszkolaka. 

1. Do zabawy będą potrzebne różnego rodzaju pudełeczka, pojemniki, portmonetki, słowem wszystko co można otworzyć *najlepiej na różne sposoby (odkręcane, na zamek, otwierane, zapinane) i włożyć do środka małą zawartość. 

2. To, co będziesz umieszczać w pudełkach zależy od Ciebie! Przygotuj  np. muszelkę, bilet, kamyk, zabawkę z Kinder niespodzianki, zegarek, monetę itp. 

3. Umieść małe przedmioty w pudełkach i zachęcaj dziecko, by poszukiwało co jest w środku? 

4. Poproś dziecko, by wyciągało zawartość po kolei i starało się zapamiętać, w którym było pudełku, ponieważ wszystkie przedmioty na koniec muszą wrócić na swoje miejsce :) 

Pudełka muszą być różne, a ich ilość dostosowana do wieku dziecka i może być zwiększona, kiedy zauważysz, że dziecko świetnie zapamiętuje- buduj sytuację wyzwania! 

Zmieniaj przedmioty w kolejnych zabawach, tak by stale zaciekawiać i zaskakiwać Twoje dziecko!   

A co ze stymulacją pamięci dzieci w wieku wczesnoszkolnym? Pomysły na zabawy stymulujące rozwój poznawczy starszych dzieci przedstawię w kolejnym tekście. 

Tymczasem udanej zabawy!